OTS – Hamulec awaryjny Twojego organizmu

Bez bólu, bez zysku, im mocniej, tym lepiej – to powszechna mantra nie tylko wśród zawodowych sportowców, ale także ambitnych sportowców rekreacyjnych, którzy zawsze chcą przesuwać granice swoich możliwości jeszcze wyżej. Ale czy to naprawdę zawsze najlepsze rozwiązanie? Choć takie nastawienie może wydawać się godne podziwu, w pewnym momencie Twoje ciało nie jest w stanie nadążyć. Istnieje wtedy ryzyko wystąpienia tzw. syndromu przetrenowania (OTS), na skutek ogólnego zmęczenia fizycznego i psychicznego. W tym artykule dowiesz się, jak się objawia, jakie są przyczyny, metody leczenia i jak można go uniknąć:

Symptomy

Istnieją dwa różne typy OTS. Sympatykotoniczny OTS objawia się przyspieszeniem akcji serca, zaburzeniami snu, niestabilnością emocjonalną i różnymi dolegliwościami organicznymi. Objawy przywspółczulnego OTS są mniej zauważalne, wyrażają się przede wszystkim komponentem flegmatyczno-depresyjnym i z czasem mogą przejść w sympatyczny OTS. Obydwa typy charakteryzują się jednak początkowym, gwałtownym i nieswoistym spadkiem wydolności, nieprawidłową męczliwością oraz znacznie opóźnioną regeneracją w trakcie procesu treningowego.

Powody

Najczęstszą przyczyną przetrenowania jest duża intensywność treningów w zakresie kwasu beztlenowo-mlekowego, realizowana przez dłuższy okres czasu, od kilku miesięcy do lat. Podobnie szybki wzrost intensywności treningu w krótkim czasie może wywołać OTS. Istnieją również dodatkowe czynniki stresogenne, które są głównie związane z osobistym środowiskiem życia, takie jak napięty klimat społeczny, niewystarczająca ilość snu, wymagająca, stresująca praca lub zbyt szybkie wznowienie treningów po infekcji. 

Hormonalnie zmiany patologiczne można zaobserwować zarówno w układzie obwodowym, jak i centralnym. W warunkach maksymalnego stresu uwalniane jest mniej hormonu adrenokortykotropowego (ACTH), kortyzolu i hormonu wzrostu (HGH). Występuje również zmniejszone uwalnianie adrenaliny i noradrenaliny, a także zmniejszone nocne wydalanie katecholamin. Wszystko to zapewnia samoobronny mechanizm sprzężenia zwrotnego, który zapobiega dalszemu zmęczeniu spowodowanemu stresem. Ciało na siłę zmienia bieg na niższy.

Terapia

Brzmi to ostro, ale to jedyna opcja. Jedyną skuteczną terapią jest eliminacja przyczyn. Nie oznacza to jednak, że trzeba całkowicie odpocząć od treningów z OTS-em. W każdym przypadku wymagane jest znaczne zmniejszenie intensywności i zakresu treningu. Jednak w przypadkach długotrwałych nie zawsze można uniknąć tymczasowego zawieszenia szkoleń. Początkowo należy wykonywać wyłącznie jednostki regeneracyjne lub krótkie ekstensywne w strefie aerobowej. Może być również konieczna tymczasowa zmiana na inny sport, który nie jest wymagający fizycznie i nie powoduje rywalizacji.

Po przywróceniu stabilnej odporności, co w ciężkich przypadkach może zająć od kilku miesięcy do ponad roku, możliwe są ponownie bardziej intensywne formy treningowe, a w efekcie możliwość stosowania większej liczby jednostek kwasu mlekowego.

Unikaj OTSów

Zwłaszcza ze względu na wyjątkowo długą rehabilitację, a także liczne współobjawy psychiczne, takie jak depresja, stany lękowe itp., które często towarzyszą OTS, należy oczywiście przede wszystkim unikać dochodzenia do takiego etapu. Dlatego powinieneś zmienić sposób myślenia na „inteligentny, a nie trudny”. Dzięki inteligentnemu planowaniu treningów, wystarczającej regeneracji i odpowiedniej periodyzacji ćwiczeń możesz znacznie zmniejszyć ryzyko przetrenowania. Zapewniając bardziej ukierunkowaną stymulację, Twój organizm prawdopodobnie będzie w stanie lepiej przystosować się do treningu, dzięki czemu będziesz mógł robić szybsze postępy. Zwróć także uwagę na inne czynniki, takie jak odpowiednia ilość snu, zbilansowana dieta dostosowana do Twoich potrzeb i duża różnorodność treningów. 

Zabierz wiadomość do domu

Nie zawsze mocniej oznacza lepiej i zamiast osiągnąć pożądane efekty treningowe, może spowodować, że organizm zaciągnie hamulec awaryjny. Dlatego zwróć uwagę na punkty w tym artykule, aby uniknąć przetrenowania. W przypadku zauważenia odpowiednich objawów, zwłaszcza nagłego, trwałego spadku wydajności i silnego zmęczenia, zalecamy konsultację z kompetentnym lekarzem sportowym. Nie tylko potrafi wyraźnie odróżnić OTS od innych przyczyn, np. organicznych. Pomoże Ci również na drodze do rehabilitacji poprzez zindywidualizowane, ukierunkowane działania, które pozwolą Ci jak najszybciej wrócić do krocza.